آیا تا به حال احساس کرده‌اید که ساعت‌ها مطالعه می‌کنید، اما در نهایت چیز زیادی از آن به یاد نمی‌آورید؟ آیا به دنبال راهی هستید تا مطالعه خود را مؤثرتر و لذت‌بخش‌تر کنید؟ روش مطالعه PQ6R می‌تواند به شما کمک کند. مشاوره تحصیلی الف مشاور در نظر دارید برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، انواع روش های مطالعه نوین را به شما اموزش دهد.
روش مطالعه PQ6R چیست؟
PQ6R یک روش مطالعه فعال است که به شما کمک میکند تا مطالب را عمیق‌تر و ماندگارتر یاد بگیرید. این روش شامل هفت مرحله است که در ادامه به توضیح هر یک از آنها می‌پردازیم:
مراحل روش مطالعه PQ6R
در ادامه به مراحل اجرای این روش خواهیم پرداخت:
پیش‌خوانی (Preview)
در این مرحله، ابتدا یک نگاه کلی به متن داشته باشید. عنوان‌ها، زیرعنوان‌ها، تصاویر و نمودارها را بررسی کنید. این کار به شما کمک میکند تا یک دید کلی از موضوع متن پیدا کنید.
پرسش (Question)
پس از پیش‌خوانی، سؤالاتی را در مورد متن مطرح کنید. این سؤالات می‌توانند شامل سؤالات کلی در مورد موضوع متن یا سؤالات جزئی‌تر در مورد بخش‌های خاصی از آن باشند.
خواندن (Read)
در این مرحله، متن را به دقت بخوانید و سعی کنید به سؤالاتی که در مرحله قبل مطرح کرده‌اید، پاسخ دهید.
خلاصه نویسی (Record)
پس از خواندن هر بخش از متن، نکات مهم آن را به طور خلاصه یادداشت کنید. این کار به شما کمک میکند تا مطالب را بهتر درک و به خاطر بسپارید.
تفکر (Reflect)
در این مرحله، به مطالبی که خوانده‌اید فکر کنید و سعی کنید آنها را با دانش قبلی خود مرتبط کنید.
از حفظ گفتن (Recite): سعی کنید مطالب را از حفظ برای خود یا شخص دیگری توضیح دهید. این کار به شما کمک میکند تا نقاط ضعف خود را شناسایی و آنها را برطرف کنید.
مرور (Review)
در فواصل زمانی منظم، مطالب را مرور کنید تا آنها را به طور کامل در حافظه خود تثبیت کنید.
مزایای روش مطالعه PQ6R
افزایش تمرکز: این روش مطالعه فعال، ذهن شما را درگیر میکند و از حواس‌پرتی جلوگیری میکند.
درک عمیق‌تر: با پرسش، خلاصه نویسی و تفکر در مورد مطالب، آنها را عمیق‌تر درک می‌کنید.
ماندگاری بیشتر: مرور منظم مطالب باعث می‌شود که آنها برای مدت طولانی‌تری در حافظه شما باقی بمانند.
مطالعه لذت‌بخش‌تر: مطالعه فعال، جذاب‌تر و لذت‌بخش‌تر از مطالعه منفعل است.
نکاتی برای استفاده از روش مطالعه PQ6R که باید بدانید!
برنامه‌ریزی جامع: برای مطالعه خود برنامه‌ریزی داشته باشید و زمان مشخصی را به هر مرحله از روش PQ6R اختصاص دهید. از این روش مطالعه میتوانید در برنامه ریزی درسی و برنامه ریزی کنکور که تهیه کرده اید، استفاده کنید.
محیط مناسب: مکانی آرام و بدون distractions را برای مطالعه انتخاب کنید. مکان مطالعه باید مناسب و بدون هیچگونه سر و صدا و بهم ریختگی باشد.
استراحت: در بین مراحل مطالعه، استراحت کوتاهی داشته باشید تا ذهن شما خسته نشود. به طور میانگین هر 50 دقیقه 10 دقیقه استراحت کنید.
تمرین روش: روش PQ6R را به طور منظم تمرین کنید تا در آن ماهر شوید.
با استفاده از روش PQ6R، میتوانید مطالعه خود را به یک تجربه مؤثر و لذت‌بخش تبدیل کنید و به موفقیت‌های بیشتری دست یابید.
مقایسه روش مطالعه PQ6R با روش‌های مطالعه دیگر
روش مطالعه PQ6R یک روش مطالعه جامع و فعال است که در مقایسه با روش‌های مطالعه سنتی و غیرفعال، مزایای بسیاری دارد. در ادامه به مقایسه این روش با برخی از روش‌های رایج مطالعه می‌پردازیم:
- مطالعه غیرفعال (Passive Reading)
در روش مطالعه غیرفعال، دانش‌آموز فقط متن را می‌خواند و هیچ فعالیت دیگری انجام نمی‌دهد. این روش مطالعه بسیار رایج است، اما بازدهی آن بسیار پایین است. در مقابل، روش مطالعه PQ6R یک روش مطالعه فعال است که دانش‌آموز یا دانشجو را درگیر فرایند یادگیری میکند و باعث می‌شود که مطالب را عمیق‌تر و ماندگارتر یاد بگیرد.
- خلاصه‌نویسی (Note-taking)
خلاصه‌نویسی یکی از روش‌های مطالعه مفید است، اما به تنهایی کافی نیست. در روش PQ6R، خلاصه‌نویسی به عنوان یکی از مراحل هفت‌گانه در نظر گرفته شده است و با سایر مراحل ترکیب می‌شود تا یک روش مطالعه جامع و مؤثر را ایجاد کند.
- علامت‌گذاری (Highlighting)
علامت‌گذاری متن نیز یکی دیگر از روش‌های رایج مطالعه است. اما اگر علامت‌گذاری به درستی انجام نشود، می‌تواند باعث حواس‌پرتی و کاهش تمرکز شود. در روش PQ6R، به جای علامت‌گذاری، از خلاصه نویسی و تفکر در مورد مطالب استفاده می‌شود که روش‌های مؤثرتری برای یادگیری هستند.
- تکرار و تمرین (Repetition and Practice)
تکرار و تمرین مطالب، یکی از راه‌های مؤثر برای یادگیری است. در روش PQ6R، مرحله «از حفظ گفتن» و «مرور» به همین منظور در نظر گرفته شده است. این مراحل به دانش‌آموز یا دانشجو کمک میکند تا مطالب را به طور کامل در حافظه خود تثبیت کند.
- روش مطالعه SQ3R
روش مطالعه SQ3R یکی دیگر از روش‌های مطالعه فعال است که شباهت زیادی به روش PQ6R دارد. با این حال، روش PQ6R دارای یک مرحله اضافی به نام «تفکر» است که به دانش‌آموز یا دانشجو کمک میکند تا مطالب را با دانش قبلی خود مرتبط کند و آنها را عمیق‌تر درک کند.
توصیه‌ها مهم در بکارگیری روش مطالعه PQ6R
- روش PQ6R را به طور منظم تمرین کنید تا در آن ماهر شوید.
- سعی کنید این روش را با سایر روش‌های مطالعه که برای شما مفید هستند، ترکیب کنید.
- به یاد داشته باشید که یادگیری یک فرایند فردی است و ممکن است لازم باشد روش مطالعه PQ6R را با توجه به نیازها و سبک یادگیری خود تطبیق دهید.
نتیجه‌گیری
روش PQ6R یک روش مطالعه جامع و مؤثر است که به شما کمک میکند تا مطالب را عمیق‌تر و ماندگارتر یاد بگیرید. این روش شامل هفت مرحله است که هر یک از آنها نقش مهمی در فرایند یادگیری ایفا می‌کنند. با استفاده از روش PQ6R، میتوانید مطالعه خود را به یک تجربه فعال و لذت‌بخش تبدیل کنید و به موفقیت‌های بیشتری در تحصیل دست یابید.
