رشته مهندسی نقشه برداری یا مهندسی ژئوماتیک یکی از رشته‌های گروه علوم ریاضی است. این رشته از رشته‌های کاربردی و مهم می‌باشد که در ساخت همه سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر شما یک داوطلب رشته ریاضی هستید و اطلاعات جامعی در مورد رشته نقشه برداری ندارید. با ما همراه شوید. الف مشاور قصد دارد در این مقاله به معرفی کامل رشته نقشه برداری اعم از بازار‌کار، درآمد، رتبه قبولی در این رشته و … بپردازد.
در این مقاله میخوانید:
معرفی رشته مهندسی نقشه برداری
مهندسی ژئوماتیک یکی از مهم‌ترین حوزه‌های رشته عمران است. این رشته کاربرد زیادی دارد. بدون مهندسان نقشه بردار تمامی پروژه‌های عمرانی متوقف می‌شود. چرا که کار مهندسان نقشه بردار، تهیه نقشه سازه با جزئیات دقیق و علمی است. این کار نیاز به محاسبات زیادی دارد. بنابراین مهندسان نقشه بردار باید در ریاضیات قوی باشند. آنها باید به طور دقیق نقشه جاده‌ها، دکل‌های مخابراتی، راه‌ها، ساختمان‌ها و … را با جزئیات تمام تهیه کنند تا بتوانند بر اساس این نقشه‌ها بنای مستحکمی بسازند.
به طور کلی کار مهندسان نقشه بردار تعیین پستی و بلندی‌ها و تهیه نقشه‌های مربوط به زمین و موقعیت است. همچنین مهندسان نقشه بردار به جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل و تفسیر آنها، مدل سازی و مدیریت داده‌های زمین می‌پردازند.
وظایف و حوزه‌های کار مهندسان نقشه برداری
- طراحی خطوط انتقال مانند خطوط انتقال آب، گاز و…
- تهیه نقشه های توپوگرافی
- پیش بینی زلزله
- محاسبات احجام عملیات خاکی
- اکتشاف منابع زیرزمینی
- کنترل کارهای اجرایی و تعیین میزان نشست ساختمان‌ها در عملیات اجرایی
- تهیه نقشه‌های کاداستر شهری، روستایی و کشاورزی
- طرح‌های مربوط به راهسازی
- طرح‌های مربوط به تسطیح اراضی در شهرسازی و کشاورزی
- تهیه نقشه‌های دریایی و تعیین میزان عمق آب
- انتقال نقاط و امتدادها در معادن و راه‌های زیرزمینی نظیر تونل، مترو و …
تاریخچه رشته مهندسی نقشه برداری
تاریخچه نقشه‌برداری به دوران مصر باستان برمی‌گردد. آنها برای ساخت اهرام ثلاثه از دانش نقشه برداری استفاده کرده‌اند. حتی در زمان رومیان نقشه برداری به عنوان یک حرفه بنیان گذاری شد. در قرن 18 میلادی در اروپا نیز نقشه برداری برای موقیت‌یابی استفاده می‌شد.
مهارت‌های لازم جهت تحصیل در رشته مهندسی نقشه برداری
- داشتن پایه قوی ریاضی و فیزیک
- توانایی کار به صورت تیمی
- علاقه به فیزیک و ریاضی و محاسبات سنگین
- توانایی تجزیه و تحلیل
- داشتن توانایی کار با نرم افزار رشته نقشه برداری
- توانایی بالا در مسائل اقتصادی برای کاهش هزینه ساخت و ساز
- تحمل کار در محیط‌های بیابانی و صحرایی
- دقت بالا
آیا رشته نقشه برداری با رشته نقشه کشی یکی است؟
بسیاری از مردم و داوطلبان به اشتباه این دو رشته را با هم یکی می‌پندارند. اما باید بدانید که این دو رشته با هم یکی نیستند. در واقع مهندسان نفشه‌برداری وظیفه طراحی و تهیه نقشه سازه با جزئیات دقیق را برعهده دارند. اما مهندسان نقشه‌کشی وظیفه طراحی فضای داخلی بناها را برعهده دارند.
جهت دریافت مشاوره تحصیلی رایگان الف مشاور کلیک کنید.
مهم‌ترین نرم افزارهای تخصصی رشته مهندسی نقشه برداری
| نرم افزار | کاربرد |
| AUTOCAD | ترسیم نقشه و عوارض مسطحاتی، شیت‌بندی، آماده‌سازی نقشه برای چاپ |
| CIVIL 3D | محاسبه احجام عملیات خاکی، طراحی مسیر، تولید نقشه‌های توپوگرافی، شبیه‌سازی سه بعدی |
| MATLAB | برنامه‌نویسی و انجام محاسبات پیشرفته |
| ARC GIS | انجام آنالیزهای مکانی، تولید دیتابیس، اضافه نمودن اطلاعات توصیفی به نقشه، ترسیم و تولید نقشه |
| ENVI | پردازش تصاویر چند طیفی ماهواره، تولید مدل‌های رقومی ارتفاعی و اینترفروگرام |
| GOOGLE EARTH | بررسی منطقه، ترسیم عوارض، تعیین شیب حدودی منطقه |
| METASHAPE | پردازش تصاویر پهپاد، تولید مدل‌های رقومی ارتفاعی DEM، تولید ابر متراکم و ارتوفتو، تولید مدل‌های 3 بعدی، پردازش تصاویر چند طیفی پهپاد |
کنکور و رشته مهندسی نقشه‌برداری
برای ورود به رشته مهندسی نقشه‌برداری باید در کنکور سراسری رشته ریاضی و فیزیک شرکت کنید. سپس در صورت اخذ رتبه قبولی، رشته مهندسی نقشه‌برداری را از دفترچه انتخاب رشته، انتخاب کنید. شما می‌توانید در رشته نقشه‌برداری در یکی از دانشگاه‌های دولتی، آزاد و موسسه‌های غیرانتفاعی ادامه تحصیل دهید.
دروس مهم برای قبولی در رشته مهندسی نقشه‌برداری
رشته نقشه برداری با دروس ریاضی و هندسه آمیخته است. بنابراین باید در دبیرستان در درس ریاضی و هندسه قوی باشید و در کنکور به خوبی در این دروس عمل کنید. شما همچنین باید به درس فیزیک نیز توجه کنید و امتیاز خوبی در این درس کسب کنید.
دانشگاه و رشته مهندسی نقشه برداری
طول تحصیلی در رشته نقشه‌برداری 4 سال و 8 واحد ترمی است. گذراندن تعداد کل 140 واحد جهت فراغت از تحصیل لازم است. برای آشنایی شما با رشته نقشه‌برداری به معرفی دروس تخصصی و دروس پایه این رشته می‌پردازیم.
دروس پایه رشته مهندسی نقشه برداری
| ریاضی 1 و 2 | فیزیک 1 و 2 |
| آزمایشگاه فیزیک 1 و 2 | آمار و احتمالات مهندسی |
| محاسبات عددی | معادلات دیفرانسیل |
| برنامه‌نویسی کامپیوتر |
دروس تخصصی مهندسی نقشه برداری
| نقشه‌برداری 1 و 2 | نقشه‌برداری زمینی |
| فتوگرامتری 1 و 2 | ریاضیات مهندسی |
| ژئودزی 1 و 2 | تئوری خطاها |
| ژئومورفولوژی- زمین‌شناسی | سرشکنی |
| مبانی کارتوگرافی | الکترونیک-فاصله‌یاب |
| استاتیک و مقاومت مصالح | هندسه دیفرانسیل |
| فیزیکال ژئودزی |
رتبه قبولی در رشته مهندسی نقشه برداری
رتبه قبولی در رشته نقشه برداری با توجه به ظرفیت دانشگاه، نوع دانشگاه، میزان سهمیه داوطلب، محل زندگی داوطلب و … متفاوت است. اما اطلاع از رتبه‌های قبولی سال گذشته باعث می‌شود تا شما با محدوده قبولی در رشته و دانشگاه مدنظرتان آشنا شوید و بر این اساس هدف گذاری کنید. ما در جدول زیر به برخی از آخرین رتبه‌های قبولی این رشته در سال گذشته اشاره کرده‌ایم.
| نام دانشگاه | منطقه | رتبه |
| روزانه دانشگاه تهران | یک | 1033 |
| روزانه دانشگاه اصفهان | یک | 1142 |
| روزانه دانشگاه تبریز | یک | 1250 |
| روزانه دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی | دو | 1137 |
| روزانه دانشگاه اراک | دو | 4541 |
| روزانه دانشگاه زنجان | دو | 4428 |
| روزانه دانشگاه صنعتی سیرجان | دو | 29831 |
| روزانه دانشگاه صنعتی شاهرود | سه | 5209 |
| روزانه دانشگاه صنعتی جندی شاپور | سه | 5005 |
| روزانه دانشگاه بجنورد | سه | 11428 |
| روزانه دانشگاه صنعتی نوشیروان بابل | سه | 7729 |
حوزه‌های تخصصی رشته مهندسی نقشه برداری
حوزه‌های نقشه‌برداری به شرح زیر است.
- نقشه‌برداری از مناطق وسیع
- نقشه‌برداری از اقیانوس‌ها، کف دریا، سدها، دریاچه‌ها و نواحی ساحلی
- تعیین پستی و بلندی‌های زمین و تهیه نقشه‌ی آنها
- آنالیز و طراحی شبکه‌های ترازیابی
- اکتشاف معدن‌ها
- طراحی مدار ماهواره‌ها
- تعیین شکل زمین
- تعیین موقعیت دقیق ماهواره‌ها
- پایش سدها و سازه‌های بزرگ
دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته مهندسی نقشه برداری
- دانشگاه صنعتی خواجه نظام طوسی-تهران
- دانشگاه تهران
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه تبریز-آموزشکده فنی و مهندسی مرند
- دانشگاه صنعتی سیرجان
- دانشگاه صنعتی جندی شاپور- دزفول
- دانشگاه صنعتی اراک
- دانشگاه زنجان
- دانشگاه بجنورد
- دانشگاه تفرش
- دانشگاه صنعتی شاهرود
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه صنعتی نوشیروان بابل
- دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی- اسدآباد همدان
آیا امکان ادامه تحصیل رشته نقشه برداری در ایران وجود دارد؟
امکان ادامه تحصیل در رشته نقشه‌براری تا مقطع دکتری در ایران وجود دارد. اما امکان ادامه تحصیل در مقاطع پسادکتری و بالاتر در کشور وجود ندارد. همچنین باید بدانید رشته نقشه برداری در دانشگاه‌های معدودی در مقاطع بالاتر ارائه می‌شود. ما در ادامه به معرفی گرایش‌های ارشد این رشته می‌پردازیم.
گرایش‌های مقطع ارشد رشته مهندسی نقشه‌برداری
- ژئودزی
- سنجش از راه دور
- فتوگرامتری
- سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی
- هیدروگرافی
- سیستم‌های اداره زمین
چه دانشگاه‌هایی در مقطع دکتری رشته نقشه برداری را ارائه می‌دهند؟
رشته نقشه برداری در مقطع دکتری فقط در 2 دانشگاه به شرح زیر در 4 گرایش ژئودزی، سنجش از راه دور، فتوگرامتری و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی ارائه می‌شود.
- دانشگاه تهران
- دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
اگر در انتخاب رشته دانشگاهی خود سردرگم هستید. در صورت تمایل می‌توانید از کارشناسان ما در الف مشاور، مشاوره انتخاب رشته دریافت کنید.
بازار‌کار و درآمد رشته مهندسی نقشه‌برداری
رشته نقشه برداری به طور مستقیم و غیر‌مستقیم با امور عمرانی در ارتباط است و از آنجایی که ساخت و ساز در ایران رو به رشد است، بازار‌کار عالی برای مهندسین نقشه برداری فراهم شده است. فارغ التحصیلان این رشته با داشتن تخصص و علم کافی می‌توانند به راحتی جذب بازار‌کار شوند.
به طور کلی درآمد و حقوق یک مهندس نقشه بردار با توجه به تخصص، مهارت، استعداد و تجربه او متفاوت است. بنابراین اگر فرد از سطح علمی بالایی برخوردار باشد، به طور قطع درآمد بالایی خواهد داشت.
فرصت‌های شغلی رشته مهندسی نقشه‌برداری
مهندسان نقشه‌برداری می‌توانند در سازمان‌ها و امور زیر مشغول به کار شوند.
- وزارت راه و ترابری
- سازمان نقشه‌برداری کشور
- نظام مهندسی
- شهرداری
- منابع طبیعی
- سازمان آب و فاضلاب
- شرکت‌های پیمانکاری و مشاوره
- شرکت‌های خصوصی در حوزه سنجش از راه دور، فتوگرامتری و …
- امور عمرانی مانند پل سازی، سد سازی و…
- ارگان‌های نظامی
- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی
- سازمان بنادر و کشتیرانی
- پروژه‌های ساختمانی
- سازمان جغرافیایی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
- بنیاد مسکن
- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
- کارگاه‌های ساختمانی
- کارشناس فعال در حوزه دادگستری
- پایش گود برداری‌های بزرگ
- پیش‌بینی فرونشست و زلزله
دروس دانشگاهی رشته مهندسی نقشه برداری تا چه حد پاسخگوی نیاز بازار است؟
از آنجایی که رشته نقشه‌برداری یک رشته فنی و گسترده است و تکنولوژی هر روز در حال پیشرفت است. تنها تحصیلات آکادمی نمی‌تواند پاسخگوی بازار‌کار باشد. بنابراین باید علاوه بر یادگیری اصول و قواعد نقشه برداری از طریق دروس دانشگاهی، به کسب مهارت در هنگام کار و بهره‌مندی از تجربه متخصصان در این زمینه بپردازید.
وضعیت ادامه تحصیل رشته نقشه برداری در خارج از کشور چگونه است؟
هر ساله تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه‌های معتبر کشور برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر برای دانشگاه‌های خارج از کشور اقدام می‌کنند. شما با داشتن رزومه قوی، سطح علمی بالا و مدرک بین‌المللی زبان‌های خارجی می‌توانید به راحتی در هر دانشگاهی پذیرش شوید. در ادامه به معرفی برخی از معتبر‌ترین دتنشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته نقشه‌برداری می‌پردازیم.
- دانشگاه دلفت
- دانشگاه کالیفرنیا-برکلی
- موسسه فناوری ماساچوست
- دانشگاه استنفورد
- دانشگاه نیویورک
- دانشگاه هاروارد
- دانشگاه کمبریج
- دانشگاه کلگری
سخن آخر
ما در این مقاله به صفر تا صد رشته مهندسی نقشه برداری اشاره کردیم. در صورت داشتن هرگونه سوال و ابهام در این زمینه با ما ارتباط برقرار کنید. متخصصان ما در الف مشاور به طور کامل پاسخگوی سوالات شما هستند. شما همچنین می‌توانید از مشاوره آنلاین و تلفنی ما برای جلوگیری از اتلاف وقت بهره‌مند شوید.