دانش آموزان رشته ی تجربی برای ادامه ی تحصیل می توانند از طریق کنکور سراسری رشته رادیولوژی یا پرتونگاری را انتخاب کنند. الف مشاور در این مقاله به معرفی رشته رادیولوژی، وظایف آنها، دروس دانشگاهی و درس های پر اهمیت برای قبولی در این رشته، گرایش ها و بازار کار و حقوق یک کارشناس رادیولوژی می‌پردازد. پس اگر تمایل به شناخت این رشته دارید با ما همراه شوید.
معرفی رشته رادیولوژی یا پرتونگاری
رادیولوژی یا پرتونگاری علم تصویربرداری از اعضای مختلف بدن به ویژه اعضای داخلی به وسیله ی اشعه ی ایکس و امواج دیگر پرتوها برای تشخیص انواع شکستگی ها و بیماری های داخلی بدن انسان است.
در واقع کارشناسان با استفاده از دستگاه هایی مانند ام آر آی، سی تی اسکن، دستگاه های دیجیتال و … پرتوهای مختلف را به عمق بدن انسان برای بررسی اندام های داخلی مانند قلب، مجاری ادرار و… می فرستند تا بتوانند از وضعیت آنها باخبر شوند و بتوانند بیماری هایی که با چشم قابل دیدن نیست را تشخیص و به درمان آن ها بپردازند.
کار کارشناس رادیولوژی بسیار حساس است به طوری که اگر در انجام کار خود مهارت لازم را نداشته باشد می تواند به بیمار آسیب بزند و با تهیه عکس نامناسب در تشخیص درست دکتر خلل ایجاد کند. 
وظایف کارشناس رادیولوژی
- نگهداری و تنظیم تجهیزات دستگاه رادیوگرافی
- آماده سازی دستگاه های عکسبرداری
- عکس برداری دقیق از نقاط بدن بیمار طبق دستور پزشک
- انجام نکات ایمنی برای حفاظت بیمار در برابر اشعه ی ایکس
- تعیین وضعیت بیمار موقع عکسبرداری
- انجام رادیوگرافی و تهیه گزارش بعد از عکسبرداری
- بایگانی عکس های رادیولوژی مطابق استانداردها
- ثبت و ظهور کلیشه های رادیوگرافی
- شست و شو و تعویض دارو ظهور و ثبوت کهنه دستگاه پروسسور
- کنترل و تطابق نوع پروسیجر درخواستی با علائم کلینیکی بیمار
روش های عکسبرداری در رادیولوژی
- روش پرتوی یونیزان شامل رادیوگرافی و ماموگرافی
- روش پرتوی غیر یونیزان شامل ام آر آی و سونوگرافی
- روش های پزشکی هسته ای
مهارت های لازم برای تحصیل در رشته رادیولوژی
- داشتن برخورد محبت آمیز و مناسب با بیمار
- تسلط بر دروس ریاضی و فیزیک
- دقت فراوان به دلیل کار با پرتوهای خطرناک
- توانایی بالای جسمی و روحی
موفقیت در رشته رادیولوژی نیازمند داشتن مجموعه‌ای از مهارت‌ها و ویژگی‌های فردی است. علاقه به دروس پایه مانند فیزیک و زیست‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این رشته ارتباط تنگاتنگی با مباحث فیزیکی پرتوها و ساختار بدن انسان دارد. دقت و تمرکز بالا در حین کار با دستگاه‌های حساس و تفسیر تصاویر، صبر و حوصله در مواجهه با بیماران و توانایی برقراری ارتباط مؤثر از دیگر ویژگی‌های ضروری است. همچنین، مسئولیت‌پذیری و اخلاق حرفه‌ای، به‌ویژه در زمینه حفاظت از بیمار و خود در برابر اشعه، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
تفاوت بین کارشناس رادیولوژی و متخصص رادیولوژی
متخصص رادیولوژی دارای دوره ی 7 ساله ی پزشکی عمومی است که در زیر شاخه رادیولوژی مدرک تخصص کسب کرده است. در حالی که کارشناس رادیولوژی دوره‌ی 4 ساله ی رادیولوژی را گذرانده است. علاوه بر این وظیفه ی این دو نفر متفاوت است به طوری که وظیفه متخصص رادیولوژی توصیف وضعیت بیمار و انجام کارهایی مانند چکاپ و … و وظیفه ی کارشناس رادیولوژی در قسمت بالا ذکر شده است.
تفاوت رادیولوژی با رشته‌های مرتبط
رادیولوژی اغلب با رشته‌هایی مانند رادیوتراپی و پزشکی هسته‌ای اشتباه گرفته می‌شود، اما تفاوت‌های کلیدی بین این سه رشته وجود دارد:
- رادیولوژی (تکنولوژی پرتوشناسی):تمرکز اصلی بر تشخیص بیماری‌ها از طریق تصویربرداری است. متخصصین این رشته تصاویر لازم را تهیه و در اختیار پزشک قرار می‌دهند.
- رادیوتراپی (پرتودرمانی):این رشته بیشتر بر درمان بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان، از طریق تابش پرتوهای یونیزان متمرکز است. کارشناسان رادیوتراپی مسئولیت برنامه‌ریزی و اجرای درمان‌های پرتوی را بر عهده دارند.
- پزشکی هسته‌ای:در این رشته، از مقادیر بسیار کمی از مواد رادیواکتیو (رادیوداروها) برای تشخیص و گاهی درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. تمرکز آن بر عملکرد اندام‌ها و بافت‌ها در سطح مولکولی است و تصاویر عملکردی ارائه می‌دهد.
کنکور و رشته رادیولوژی
رشته رادیولوژی جزوه زیر گروه یک علوم تجربی و زیر مجموعه علوم پیراپزشکی است. ضرایب دروس پر اهمیت برای کسب رتبه قبولی در این رشته به شرح زیر است.
| نام درس | ضریب |
| زیست شناسی | 4 |
| شیمی | 3 |
| فیزیک | 2 |
| ریاضی | 2 |
| زمین شناسی | 0 |
رتبه قبولی در این رشته با توجه به میزان سهمیه، منطقه و … متفاوت است. در جدول زیر به برخی از این رتبه ها برای آشنایی شما با رتبه های سال پیش اشاره کردیم.
| نام دانشگاه | جنسیت | منطقه | رتبه |
| روزانه شهید بهشتی تهران | زن | یک | 3729 |
| روزانه شیراز | زن | یک | 3924 |
| روزانه اصفهان | مرد | دو | 6556 |
| روزانه بجنورد | زن | دو | 11358 |
| روزانه کرمان | زن | سه | 6910 |
قبولی تضمینی رشته رادیولوژی با الف مشاور
همانطور که می دانید داشتن یک برنامه ریزی درست باعث رسیدن به هدف موردنظرتان می شود. اگر تا به حال برنامه ریزی هایی که داشته اید موفقیت آمیز نبوده است و زمان بسیاری را صرف انجام برنامه ریزی های نادرست کردید، نگران نباشید. شما با داشتن برنامه ی جامع و درست می توانید در زمان باقی مانده در مسیر هدفتان قدم بردارید و به موفقیت برسید. آکادمی الف مشاور، با داشتن مشاورین توانا در این زمینه می تواند به شما در حل این موضوع کمک کند. شما می توانید به صورت آزمایشی از دوره مشاوره تحصیلی رایگان 7 روز الف مشاور بهره مند شوید و شاهد پیشرفت تحصیلی تان باشید.
جهت دریافت مشاوره تحصیلی کلیک کنید.
دروس دانشگاهی رشته رادیولوژی
دوره ی تحصیلی در مقطع کارشناسی 4 سال است. این رشته دارای طرح اجباری 2 ساله است. تعداد کل واحد برای فارغ التحصیلی 130 واحد است که 22 واحد عمومی، 92 واحد دروس پایه و اختصاصی، 16 واحد کارآموزی در عرصه را شامل می شود.
دروس اختصاصی و پایه:
| فیزیک عمومی | کاربرد رایانه در تصویربرداری پزشکی | زیست شناسی سلولی |
| ریاضیات عمومی | اصول فیزیکی سیستم های تصویربرداری MRI | بهداشت عمومی |
| زبان تخصصی | رادیوبیولوژی | ارزیابی تصاویر پزشکی 2 |
| فیزیولوژی | روش های پرتونگاری اختصاصی | فیزیک پرتوشناسی تشخیصی |
| آسیب شناسی عمومی | دوزیمتری پرتوهای یونیزان | روش های پرتونگاری 1 و 2 و 3 |
| آناتومی 1 و 2 و 3 | اصول فیزیکی سیستم های توموگرافی کامپیوتری | ثبت و نمایش تصاویر در پزشکی |
| بیماری شناسی | حفاظت در برابر پرتوهای یونیزان در بخش های پرتوشناسی تشخیصی | مدیریت بیمارستانی و رفتار سازمانی |
| اخلاق حرفه ای | آشنایی با ساختمان و ویژگی های مواد کنتراست زا در تصویربرداری پزشکی | کارآموزی 1 و 2 و 3 و 4 |
| آشنایی با فناوری نوین اطلاعات | تضمین و کنترل کیفی روش های تصویربرداری پزشکی | اصطلاحات پزشکی در رادیولوژی |
| آمار | مراقبت از بیمار در بخش تصویربرداری پزشکی | ارزیابی تصاویر پزشکی 1 |
| سمینار 1 و 2 | تکنیک ها و جنبه های بالینی توموگرافی کامپیوتری | تصویربرداری با امواج فراصوتی در پزشکی |
| فیزیک پرتو ها | تضمین و کنترل کیفی روش های تصویربرداری پزشکی | تعمیرات و نگهداری مقدماتی دستگاه های رادیولوژی |
| آناتومی مقطعی |
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مقطع کارشناسی پیوسته ارائه می‌شود و معمولاً شامل 128 واحد درسی است که در مدت زمان چهار سال (8 ترم) تحصیل می‌شود. این واحدها ترکیبی از دروس نظری، عملی و کارآموزی هستند. دانشجویان در طول تحصیل خود با مبانی فیزیک پرتوها، آناتومی، فیزیولوژی، حفاظت در برابر اشعه، اصول کار با دستگاه‌های تصویربرداری و روش‌های مختلف رادیوگرافی آشنا می‌شوند. بخش قابل توجهی از آموزش نیز به کارورزی در بیمارستان‌ها و مراکز تصویربرداری اختصاص دارد تا دانشجویان مهارت‌های عملی لازم را کسب کنند.
ادامه تحصیل در رشته رادیولوژی
این رشته به صورت کاردانی و کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی پیوسته ارائه می شود. امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا وجود دارد. فارغ التحصیلان این رشته در مقطع کارشناسی ارشد می توانند یکی از رشته های زیر را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.
- مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- فناوری تصویربرداری پزشکی
- مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- تاریخ علوم پزشکی
- ارزیابی فناوری سلامت
- نانوتکنولوژی پزشکی
- اقتصاد بهداشت
- انفورماتیک پزشکی
- فناوری اطلاعات سلامت
- علوم تشریحی
- فیزیک پزشکی
- کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رفاه اجتماعی
- آموزش پزشکی-ژورنالیسم پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
- آمار زیستی
- رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- مدیریت برنامه ریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
- اپیدمیولوژی
داوطلبان می توانند همان رشته ی کارشناسی ارشد را در مقطع دکتری ادامه دهند چرا که تغییر رشته در مقطع دکتری در این رشته امکان پذیر نیست.
خطرات رشته رادیولوژی
کارشناسان این رشته به دلیل اینکه هر روز با امواج و پرتوهای خطرناک سروکار دارند باید از لباس های مخصوص استفاده کنند. اما خطرات ناشی از این پرتوها حتی با روش استفاده درست آن ها و لباس مخصوص دارای خطر است. بنابراین این افراد دارای 30 روز مرخصی در سال و ملزم به انجام چکاپ کامل در هر 6 ماه برای بررسی وضعیت بدنشان می باشند.
آینده شغلی و بازار کار رشته رادیولوژی
بازار کار رشته رادیولوژی، به دلیل اهمیت فزاینده تشخیص‌های تصویربرداری در پزشکی مدرن، همواره رو به رشد و دارای چشم‌انداز خوبی است. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در موقعیت‌های شغلی متنوعی مشغول به کار شوند.
می‌توان گفت این رشته به دلیل فرصت های شغلی متنوع دارای بازار کار خوبی است. فارغ التحصیلان این رشته می توانند در بخش رادیولوژی بیمارستان های دولتی و خصوصی، مطب ها، درمانگاه ها، مراکز تصویربرداری، کلینیک های تصویربرداری پزشکی مشغول به کار شوند.
همچنین کارشناس رادیولوژِی در صورت داشتن مهارت کافی و سرمایه می تواند همراه پزشک متخصص رادیولوژی مرکز رادیولوژی و تصویربرداری پزشکی خود را تاسیس کند.
موقعیت‌های شغلی پس از فارغ‌التحصیلی در رشته رادیولوژی
کارشناسان تکنولوژی پرتوشناسی پس از اتمام تحصیل می‌توانند در مراکز درمانی مختلفی استخدام شوند:
- بیمارستان‌ها:در بخش‌های رادیولوژی، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و MRI.
- مراکز تصویربرداری پزشکی مستقل:کلینیک‌های خصوصی که خدمات رادیولوژی، سونوگرافی و سایر تصویربرداری‌ها را ارائه می‌دهند.
- کلینیک‌های تخصصی:مانند کلینیک‌های قلب و عروق، ارتوپدی، گوارش و… که نیاز به خدمات تصویربرداری دارند.
- مراکز پزشکی هسته‌ای:در صورت گذراندن دوره‌های تخصصی مرتبط یا ادامه تحصیل.
فرصت‌های شغلی در بخش‌های مختلف
این رشته به شما امکان می‌دهد در حوزه‌های مختلفی تخصص پیدا کنید:
- رادیوگرافی عمومی:گرفتن عکس‌های رادیولوژی ساده (X-Ray).
- سونوگرافی:کمک به پزشک سونوگرافیست در تهیه تصاویر با امواج فراصوت.
- CT Scan (سی‌تی‌اسکن):کار با دستگاه‌های تصویربرداری مقطعی کامپیوتری.
- MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی):کار با دستگاه‌های MRI که با استفاده از میدان مغناطیسی تصاویر دقیق تهیه می‌کنند.
- آنژیوگرافی:تصویربرداری از عروق خونی.
- پرتودرمانی:(در صورت ادامه تحصیل یا گذراندن دوره‌های تخصصی) همکاری در بخش‌های درمانی سرطان با اشعه.
میزان درآمد، حقوق و پیشرفت شغلی در رشته رادیولوژی
میزان درآمد کارشناسان رادیولوژی به عوامل مختلفی از جمله سابقه کار، محل استخدام (دولتی یا خصوصی)، شهر محل خدمت و میزان تخصص آنها بستگی دارد. به طور کلی، این رشته از نظر درآمدی جزو رشته‌های با ثبات و مناسب در حوزه علوم پزشکی محسوب می‌شود. با کسب تجربه و گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی، می‌توان در این رشته به جایگاه‌های شغلی بالاتر و درآمد بیشتر دست یافت. امکان تأسیس مرکز تصویربرداری با کسب مجوزهای لازم نیز برای افراد با تجربه و سرمایه کافی وجود دارد که می‌تواند به پیشرفت شغلی و درآمدی قابل توجه منجر شود.
حقوق و درآمد یک کارشناس رادیولوژی بسته به محل کار، مهارت، توانایی و سابقه کار او متفاوت می باشد. افرادی که در بخش دولتی کار می کنند بر اساس قانون کار حقوق دریافت می کنند اما درآمد و حقوق در مراکز خصوصی و یا مرکز تاسیسی خود شخص بسته به تعداد مراجعه کننده و موقعیت جغرافیایی فرد متفاوت می باشد.
سخن پایانی
مشاورین الف مشاور به معرفی صفر تا صد رشته رادیولوژی در این مقاله پرداختند. انتخاب یک رشته برای آینده شغلی کار بسیار دشوار و نگران کننده ای است که نیاز به تجربه و دانش دارد. از این رو پیشنهاد میکنیم تا در این زمینه با مشاورین تحصیلی صحبت و مشورت کنید تا بهترین انتخاب را برای آینده تان داشته باشید. در جهت یاری شما داوطلبین کنکور الف مشاور با بکار گیری افراد باتجربه در زمینه مشاوره تحصیلی و انتخاب رشته شرایطی را فراهم کرده تا بتوانید از مشاوره انتخاب رشته برای آینده تحصیلی تان کمک بگیرید.
در صورت هرگونه سوال و پرسش در زمینه انتخاب رشته میتوانید با مشاورین ما در الف مشاور تماس حاصل فرمایید یا در صفحه مجازی اینستاگرام الف مشاور مارا دنبال کنید.
با آرزوی موفقیت برای شما کنکوری عزیز
سلام توی این رشته امکان مراجعه بیمار های خیلی حاد هم وجود داره؟
بله
مقاله بالا حاوی مطالبی مفیدی بود که مارو از سردر گمی که کدوم درس هارو بیشتر بخوانیم و بارم دروس و اطلاعات از این رشته رو گفته به نظرم اولین مقاله جامع برای این رشته بود که پیدا کردم
سلام دوست عزیز. الف مشاور خیلی خوشاله که تونسته اطلاعات مفیدی رو در اختیار شما بزاره. به امید موفقیت
رادیولوژی رشته مورد علاقه منه… امیدوارم امسال قبول بشم
سلام حسن جان. ممنون از نگاه گرمت. در صورت تمایل میتونی در طرح مشاوره تحصیلی رایگان الف مشاور شرکت کنی و با یک برنامه جامع و اصولی پیش بری. به امید موفقیت…
خیلی مفید و جامع بود
سلام دوست عزیز . ممنون از همراهی شما
درآمد این رشته خوبه؟