برای موفقیت در کنکور باید یک نقشه راه درست و اصولی داشته باشید. چرا که بدون برنامه‌ریزی و اطلاع از شیوه‌های درست مطالعه، موفقیت در کنکور و امتحانات نهایی امکان پذیر نیست. آقای مهدی زاده و مهندس رضا لقمانی، مدیر دپارتمان آموزشی الف مشاور، در یک برنامه رادیویی به موارد مهمی در مورد روش و تکنیک‌های یادگیری و اهمیت آن برای دانش آموزان اشاره کرده‌اند. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید و برای رتبه برتر شدن، طرح 7 روز مشاوره تحصیلی رایگان با الف مشاور را از دست ندهید.
در گفتگو با مهندس رضا لقمانی و آقای مهدی زاده به چه نکاتی پرداخته شد؟
1-سوال مطرح شده از آقای مهندس رضا لقمانی
خب خیلی از بچه ها از تابستان درس هایشان خواندند و مطالعه داشتند. اما با این مشکل مواجه شدند که مطالبی که در تابستان مطالعه داشتند از یاد برده‌اند و یا نمی‌توانند به یاد بیاورند.
خب آیا درست است که این مطالب از ذهن دانش آموزان فراموش شده است ؟ و اگر درست است علتش چیست؟ و چه راهکاری دارد؟
پاسخ مهندس لقمانی به سوال مطرح شده:
در مراحل درس خواندن ما سه مرحله داریم. یادگیری، یادسپاری و یادآوری.
اگر یادگیری داوطلب در مرحله اول به درستی انجام نشود در مراحل بعدی به مشکل می‌خورد . چرا که این سه موضوع ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. در بحث یادگیری، دانش آموز با مشکل تعدد منابع و انتخاب منبع نادرست رو به رو میشود. دانش آموز منبعی که انتخاب میکند، منبع درستی نیست و این باعث میشود که مرحله بعد کاملا زیر سوال برود.
اما مشکلی که وجود دارد برای اکثر بچه ها که از تابستان شروع کرده‌اند و مطالب را کار کرده‌اند و رسیدن به ماه مهر و این دغدغه که کم کم مطالبی که مطالعه کرده‌اند از ذهنشان خارج میشود.
این موضوع کاملا واقعی است. چرا که شاید داوطلب دو مرحله قبل رو به خوبی کار نکرده باشد. مثلا شاید داوطلب در بحث یادگیری به خوبی عمل کرده باشد اما در بحث یادسپاری و یادآوری نتوانسته کاری که باید را انجام دهد و به درستی عمل کند. در بحث یادگیری انتخاب منبع خیلی مهمه اما در بحث یادسپاری و یادآوری ما دو بحث مهم داریم ک بیشتر دانش آموزان آن را رعایت نمی‌کنند. اولی بحث طبقه‌بندی اطلاعات است و دومی بحث مرور.
بحث طبقه بندی اطلاعات یعنی چی؟ به چه درد دانش آموز می‌خورد و چه کمکی به من میکند؟
در پاسخ به این سوال باید بگم که شما یک کتابخانه را در نظر بگیرید. زمانیکه که ما می‌خواهیم در آن کتابخانه دنبال یک کتاب بگردیم. اگر قفسه‌ها درست و مرتب و بر اساس حروف الفبا مرتب نشده باشد، شاید پیدا کردن یک کتاب بسیار زمان‌بر و سخت باشد. همین باعث میشود مطالبی که داوطلب در تابستان خوانده است مثل همان کتابی که ما در آن کتابخانه به دنبال آن هستیم، باشد. چون داوطلب طبقه بندی اطلاعات را به درستی انجام نداده است، نمی‌تواند دنبال آن موضوع و مطلب بگردد. یعنی کد گذاری مناسب را انجام نداده است و فنون و تکنیک‌های یادسپاری را انجام نداده است که ما تاکید بیشتری هم بر این موضوع داریم.
بحث یادسپاری توی اکثر منابع آموزشی ما اتفاق افتاده است و کامل انجام میشود. مخصوصا در درس‌هایی مثل زبان که حتما باید این موضوع رعایت شود. بیشتر داوطلبان از این موضوع غافل می‌شوند و اصلا با این موضوع آشنایی ندارند. این مشکل برای داوطلب به وجود می‌آید و کاملا سردرگم است و نمی‌داند که مطالب جدید را اضافه کند یا مطالب قبلی را دوباره مرور کند. این اتفاق باعث میشود ک داوطلب در مرحله یادسپاری با مشکل بزرگی مواجه شود.
حالا به جلوتر می‌رویم یعنی بحث یادآوری. اینجا به یک مطلب خیلی خیلی مهم یعنی مرور می‌رسیم. ممکن است یه عالمه روش برای مرور بشناسیم که هیچ کدامش هم اصولی و درست نباشد. چرا که در بحث موفقیت در کنکور، سطح معلومات در کنار توانایی استفاده از آن است که می‌تواند ما را به موفقیت برساند.
خیلی از وقت‌ها ممکن است یک تست را بلد باشیم و حتی جوابش تو ذهنمان باشد اما نمی‌توانیم جوابش را پیدا کنیم یا نمی‌توانیم جوابش رو در آن دقیقه و در آن فرصتی که به ما داده شده است، پیدا کنیم. اینجا است که ما می‌گوییم شاید حتی توانایی استفاده از معلومات خیلی می‌تواند کارسازتر و مهم‌تر باشد که در بحث کنکور ما باید این سه مرحله را به زور کامل به داوطلبان یاد بدهیم. یادگیری ، یادسپاری و یادآوری که در بحث یادگیری روش مطالعه خیلی خیلی مهم است. باید بدانید که هر درسی روش و تکنیک مطالعه خاص خودش را دارد.
یک داوطلب کنکور باید یاد داشته باشد که چطور درس ریاضی را مطالعه کند. باید بداند که چطور درس‌های حفظی را مطالعه کند. فقط بحث خواندن نیست. چطور خواندن آن مبحث مهم است. چرا که این مسئله می‌تواند شما را چند قدم از رقبای خود جلو بیندازد.
2-سوال از آقای مهدی زاده در خصوص تمرکز
دانش آموزانی که در این ایام شروع به مطالعه کرده‌اند با توجه به اینکه از تابستان مطالعه خودشان را شروع کرده‌اند. سوال بعضی از دانش آموزان این است که در هنگام مطالعه تمرکز ندارند! باید چکار کنند؟
پاسخ آقای مهدی زاده به سوال مطرح شده:
غالبا محیط مطالعه داوطلب خیلی مهم است. محیطی که داوطلب در آن به مطالعه کردن، می‌پردازد خیلی حائز اهمیت است. بیشتر روانشناسانی که در این مورد صحبت می‌کنند، بیشتر بحث در مورد این است که بیشتر داوطلبان یک سری تابلوهای زیادی در اتاق خود دارند یا زمانیکه به طور مثال به مطالعه زبان می‌پردازند، پنج تا کتاب دیگر جلو رویشان است. در همان زمان که مشغول مطالعه درس زبان است ناخوداگاه که چشم داوطلب به کتاب‌های دیگر می‌افتد، ذهن او به سمت آن کتاب‌ها می‌رود.
یا یکسری از داوطلبان با مشکلات خانوادگی سروکار دارند. خب این مشکلات ذهن داوطلب را درگیر میکند. غالبا توصیه می‌کنیم هر چیزی که در آن لحظه ذهن را درگیر میکند، روی یک کاغذ آن موضوع را یادداشت کنید و قبل از خواب حتما یک تایمی را برای فکر کردن روی این مسائل اختصاص دهید و موانع ذهنی را برطرف کنید.
نوشتن مشکلات خود بر روی کاغذ باعث میشود در هنگام مطالعه ذهن به سمت آن مشکلات نرود و درگیر آن مسائل نشود. بیشترین درگیری که داوطلبان دارند که باعث از دست رفتن تمرکزشان میشود تلفن همراه است. لطفا زمان مطالعه از تلفن همراه استفاده نکنند. شما همچنین می‌توانید تلفن همراه را بیرون از اتاق مطالعه خود بگذارید یا زمان مطالعه آن را خاموش کنید. اگر این کار را نکنید ناخودآگاه به سمت گوشی می‌روید و زمان خود را صرف فضای مجازی می‌کنید.
3-سوال از آقای مهندس لقمانی
آیا حذف دروسی که داوطلب در آن به خوبی عمل نمی‌کند و نقطه ضعف او است، ایرادی ندارد؟ یا اینکه زمان این دروس را برای دروسی که نقطه قوت او هستند، بگذارد موردی ندارد؟
پاسخ آقای لقمانی به سوال مطرح شده:
یکی از عجیب‌ترین و رایج‌ترین سوالاتی که دانش آموزان می‌پرسند این است که مثلا من یک درس را حذف کنم! یا مطالعه نکنم. یا عوض آن با یک درس دیگه درسی که حذف کردم را جبران کنم. خب معمولا این شرایط بخاطر عدم علاقه دانش آموز به آن درس ایجاد میشود.
یعنی حس میکند که درس عربی یا ریاضی یا زبان خارجه را یاد نمی‌گیرد که اگر ما بخواهیم به طور ریشه‌ای به این مسئله نگاه کنیم، این مسئله قابل حل است. اما متاسفانه خیلی از دانش آموزان بعضی از دروس را حذف می‌کنند. این کار به شدت اشتباه است. مگر میشود صندلی که چهار تا پایه دارد ما یک پایه از آن را نسازیم؟ هر چقدر پایه های دیگر صندلی قوی باشد اما نمی‌توانیم اسم آن را صندلی بگذاریم و از آن استفاده کنیم. یک سری مسائل تو این بحث است که ما به آن همسان سازی دروس می‌گوییم. یعنی داوطلب اگر بتواند توازن را بین درصدها و میزان یادگیری‌اش رعایت کند، می‌تواند یکسری نقطه ضعف‌های خودش را پوشش دهد. من به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌کنم درسی را حذف کنید. این کار اشتباه است. حتی اینکه یک درس را حذف کنید و به جای آن زمان خود را به درسی دیگر اختصاص دهید. این بزرگ‌ترین اشتباه است و اصلا نباید انجام دهید. یک سری راهکار است که اگر بچه‌ها با ما ارتباط بگیرند، حتما حتما رفع می‌کنیم و اصلا نگران کننده و سخت نیست.
خیلی زود به آن درسی که علاقه ندارید، مطمئن باشید جزو دروسی می شود که به آن علاقه پیدا می‌کنید.
4-سوال از آقای مهندس لقمانی:
میانگین مطالعه درست دروس در طول روز چقدر است؟ اینکه ما رتبه‌های برتر سال قبل را بررسی کردیم اولا که از سال پایه شروع به درس خواندن، کرده بودنند و دوما اینکه در طول روز میانگین ۷ الی ۸ ساعت مطالعه داشتند. شما به عنوان یک مشاور خبره میانگین مطالعه در طول روز باید چقدر باشد تا داوطلب به هدف خود برسد؟
پاسخ آقای لقمانی به سوال مطرح شده:
متاسفانه بسیاری از دانش آموزان درگیر آمار و ارقام هستند. مثلا یک داوطلب سوالاتی دارد که من چند درصد باید بزنم؟ چقدر باید بخونم؟ روزی چند ساعت باید مطالعه کنم! اما مسئله که باید برای داوطلب کنکوری اهمیت داشته باشد، کیفیت مطالعه است. یعنی این که ما چقدر مطالعه کنیم، مهم نیست. اینکه چطور مطالعه کنیم و چقدرش مفید باشد، مهم است. خیلی از بچه ها متاسفانه به سرعت و با تمام قدرت پا در مسیر اشتباه می‌گذارند. که این امر بخاطر نداشتن نقشه راه مناسب است. پس از حساب کردن آمار و ارقام دست بکشید و بیشتر به سمت بالا بردن کیفیت مطالعه بروید. چون این مسئله کاملا شخصیه و ساعت مطالعه برای هر داوطلب متفاوت است. کسی که تا الان هیچ مطالعه‌ای نداشته است، نمی‌تواند از فردا روزی ۱۰ ساعت مطالعه کند. این داوطلب نهایتا تا یکی دو هفته بیشتر دوام نمی‌آورد. اگر مشاور شما تشخیص داد ک باید تایم مطالعه شما بیشتر شود، باید با راهکار درست و با زمان‌بندی درست به مرور زمان این اتفاق برای داوطلب بیفتد.
