رشته کار درمانی چیست؟ آیا از وظایف کارشناسان رشته کار درمانی خبر دارید؟ یا از فرصت‌های شغلی این رشته آگاه هستید!
اگر شما قصد انتخاب رشته دارید و مایلید با رشته کار درمانی آشنا شوید. با ما همراه باشید. الف مشاور قصد دارد در این مقاله به هر آنچه که لازم است در مورد رشته کار درمانی بدانید، بپردازد.
معرفی رشته کار درمانی
رشته کار درمانی زیر مجموعه رشته علوم توانبخشی است. این رشته با نام‌های دیگر ارگوتراپی و اکوپیشنال تراپی شناخته می‌شود.
عده‌ای از افراد ممکن است در اثر عوامل ژنتیکی مانند معلولیت، عقب ماندگی ذهنی و… و یا عواملی دیگر مانند جنگ، تصادف، زلزله، آتش‌سوزی، سکته مغزی و… دچار مشکلات جسمی و اختلالات روانی و ذهنی شوند. کارشناسان رشته کاردرمانی با تکیه بر علوم روانشناختی، فیزیولوژی و آناتومی بر اساس بررسی همه جانبه زندگی بیمار و پیدا کردن علت و ریشه مشکلات بیمار یک برنامه جامع درمانی به بیماران ارائه می‌دهند.
متخصصان این رشته با استفاده از روش‌های جبرانی، تمرینات ورزشی درمانی، فعالیتهای متناسب با نوع عارضه، آموزش و ابزارهای گوناگون سعی در بالا بردن توانمندی بیماران برای انجام فعالیتهای روزمره و زندگی اجتماعی دارند. به طور کلی متخصصان کاردرمانی با ارزیابی و بررسی توانایی‌های بیماران به درمان و آموزش معلولین می‌پردازند.
کاردرمانی فراتر از یک رشته صرفاً درمانی است؛ این رشته یک رویکرد جامع و فرد محور برای توانمندسازی افراد محسوب می‌شود. کاردرمانگران با بررسی دقیق توانایی‌ها و محدودیت‌های هر فرد، یک برنامه درمانی اختصاصی طراحی می‌کنند. این برنامه‌ها می‌تواند شامل تمرینات حرکتی برای بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری، آموزش استفاده از وسایل کمکی، مداخلات شناختی برای بهبود حافظه و تمرکز، یا حتی اصلاح محیط زندگی فرد برای دسترسی آسان‌تر باشد.
محدوده فعالیت کاردرمانگران بسیار وسیع است. آنها با کودکان دارای اختلالات رشدی (مانند اوتیسم یا فلج مغزی)، بزرگسالان دچار سکته مغزی، آسیب‌های نخاعی، شکستگی‌ها، بیماریهای مزمن (مانند پارکینسون یا آرتریت)، مشکلات روانی (مانند افسردگی یا اضطراب) و حتی سالمندانی که با چالش‌های مرتبط با پیری مواجه هستند، سروکار دارند. هدف نهایی، بازگرداندن توانایی مشارکت فعال فرد در جنبه‌های مختلف زندگی شامل خود مراقبتی، کار، تحصیل و اوقات فراغت است.
اهمیت و جایگاه رشته کاردرمانی در جامعه پزشکی و توانبخشی
در نظام سلامت نوین، رشته کاردرمانی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. با افزایش امید به زندگی و همچنین شیوع بیماریهای مزمن و حوادث منجر به معلولیت، نیاز به متخصصان توانبخشی بیش از پیش احساس می‌شود. کاردرمانگران به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از تیم درمان، در کنار پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها، گفتاردرمانگران و روانشناسان، نقش مکملی را ایفا می‌کنند. آنها نه تنها به بازیابی عملکرد فیزیکی کمک می‌کنند، بلکه به جنبه‌های روانی و اجتماعی بیماری یا آسیب نیز توجه دارند و با رویکردی جامع، به بهبود کلیت فرد می‌پردازند. این نگاه کل‌نگر، کاردرمانی را به یکی از ارکان اصلی در توانبخشی و ارتقاء سلامت جامعه تبدیل کرده است.
وظایف کارشناسان کار درمانی
- معالجه مشکلات و اختلالات جسمی و روانی بیمار
- ارائه آموزش‌های لازم برای مراقبت و برقراری ارتباط با بیمار به خانواده و اطرافیان بیمار
- آموزش استفاده صحیح از وسایل و ابزارهای کمک حرکتی به بیماران ناتوان جسمی
- ارزیابی و بررسی پیشرفت بیماران در طول دوره درمانی بیمار
- آموزش تمرینات و حرکات مختلف درمانی به بیمار
- طراحی برنامه درمانی جامع و متناسب با بیمار
- بررسی محیط کار و خانه بیمار
- متناسب سازی محیط کار و خانه بیمار مطابق با نیازهای او
- ارائه آموزش‌های لازم به بیمار در مورد استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، استفاده از کامپیوتر، شیوه خرید، آشپزی، نحوه صحیح غذا خوردن و لباس پوشیدن و…
- توصیه کردن به بیمار و خانواده آن در مورد استفاده از تجهیزات ویژه بیماران مانند صندلی چرخدار، وسایل غذا خوردن و…
- ارائه تمرینات ویژه به بیماران برای تسکین دردهای ناشی از آرتروز و…
- نظارت بر انجام صحیح حرکات ورزشی و وظایف بیماران
- ارزیابی وضعیت بیمار با مطالعه سابقه پزشکی او
- کمک کردن و یاری رساندن به بیماران در انجام کارهای مختلف مانند کمک به کودکان اوتیسم برای بازی کردن
بیشتر بخوانید: معرفی سیر تا پیاز رشته رادیولوژی
توانایی‌ها و مهارت‌های لازم برای تحصیل در رشته کار درمانی
- صبر و حوصله زیاد
- داشتن اخلاق و رفتار خوب با بیماران
- تحمل شرایط سخت کاری و مدارا کردن با بیماران
- داشتن سلامت جسمی و روانی
- اطلاع از روش‌های درمانی به روز در حیطه کاری خود
- توانایی تجزیه و تحلیل و ارائه کارهای مناسب درمانی
- توانایی کار گروهی و تیمی
- داشتن روحیه بالا و بالا بردن روحیه و انگیزه بیماران
- علاقه به علوم زیستی و پزشکی
- داشتن خلاقیت و هوش بالا برای ارائه راه‌های درمانی به بیماران بر اساس شرایط غیر متعارف بیمار
اگر تمایل دارید در رشته کاردرمانی ادامه تحصیل دهید. میتوانید برای دست‌یابی به هدفتان از مشاوره تحصیلی تلفنی الف مشاور بهره‌مند شوید.
برای چه مواردی باید به متخصصان کار درمانی مراجعه کرد؟
زمانی که بیماری و آسیب دیدگی بر توانایی بیمار برای انجام کارهای روزمره خود تاثیر گذاشته باشد، باید به کاردرمانی مراجعه کرد. کاردرمانی سبب کنترل درد، بهبود یافتگی بعد از سکته کردن، بهبودی بعد از عمل جراحی و… می‌شود.
کنکور و رشته کار درمانی
رشته کار درمانی زیر شاخه گروه علوم تجربی است. برای تحصیل در این رشته باید در آزمون سراسری رشته تجربی شرکت کنید. در صورت کسب رتبه لازم میتوانید در این رشته به تحصیل بپردازید. اگر تمایل دارید در این رشته تحصیل کنید باید از دروس مهم و تاثیر گذار برای قبولی در این رشته نیز اطلاع داشته باشید. با ما همراه باشید تا با دروس مهم برای قبولی در این رشته آشنا شوید.
دروس مهم و تاثیرگذار برای تحصیل در رشته کار درمانی
رشته کار درمانی زیرگروه یک رشته علوم تجربی است. دروس زیست و شیمی مهم‌ترین دروس برای قبولی در این رشته می‌باشد. ضریب دروس تخصصی زیر گروه یک علوم تجربی به شرح زیر است.
- زیست‌شناسی: 4
- شیمی: 3
- فیزیک: 2
- ریاضی: 2
- زمین‌شناسی: 0
رتبه لازم برای قبولی در رشته کار درمانی
کسب رتبه قبولی برای تحصیل در رشته کار درمانی به عواملی از جمله محل سکونت، میزان سهمیه، نوع دانشگاه، ظرفیت دانشگاه و… بستگی دارد. اما اطلاع از رتبه‌های قبولی سال گذشته به شما این امکان را می‌دهد که بازه قبولی در دانشگاه مورد علاقه‌تان را بسنجید و هدف گذاری کنید. در جدول زیر به برخی از رتبه‌های قبولی سال گذشته اشاره شده است. همچنین میتوانید برای مشاهده آخرین رتبه قبولی کاردرمانی در سال‌های اخیر کلیک کنید.
|
نام دانشگاه |
منطقه |
رتبه |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی ایران |
یک |
6011 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی شیراز |
یک |
7966 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی اراک |
یک |
5084 |
|
روزانه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران |
دو |
5490 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی تبریز |
دو |
6519 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی سمنان |
دو |
7135 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی ساری |
سه |
6821 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز |
سه |
7529 |
|
روزانه دانشگاه علوم پزشکی همدان |
سه |
6188 |
شما میتوانید برای قبولی در این رشته از الف مشاور، مشاوره برنامه‌ریزی کنکور آنلاین دریافت کنید.
دانشگاه و رشته کار درمانی
دانشجویان رشته کار درمانی به مدت 4 سال، 128 واحد درسی را برای فراغت از تحصیل می‌گذرانند. تقسیم‌بندی تعداد واحد دروس این رشته به شرح زیر است.
- دروس عمومی: 20
- دروس پایه: 28
- دروس اختصاصی: 56
- دروس کارآموزی: 24
ما در ادامه به معرفی دروس پایه و تخصصی رشته کار درمانی می‌پردازیم.
دروس پایه رشته کار درمانی
|
فیزیولوژی عمومی |
فیزیولوژی اعصاب |
|
آناتومی سیستم اعصاب |
آناتومی اندام‌ها |
|
روانشناسی رشد |
مقدمه‌ای بر روانپزشکی |
|
مفدمه‌ای بر ارتوپد |
نورولوژی |
|
کمک‌‌های اولیه |
آمار |
|
آناتومی سطحی |
آناتومی سر و گردن و تنه |
|
روانشناسی مرضی |
مقدمه‌ای بر روانشناسی کودک |
|
بیماریهای داخلی |
آشنایی با مبانی آزمایشات پاراکلینیک |
دروس تخصصی رشته کار درمانی
|
مدیریت کاردرمانی |
کینزیولوژی و بیومکانیک 1، 2 و 3 |
|
مبانی کاردرمانی و توانبخشی |
توانبخشی حرفه‌ای و ارگونومی |
|
تئوری فعالیت |
کاردرمانی در اختلالات روانی اجتماعی 1 و 2 |
|
ارزشیابی عضلانی و اندازه‌گیری دامنه حرکتی مفاصل |
مقدمه‌ای بر روش تحقیق در کاردرمانی |
|
کاردرمانی در بیماریهای کودکان |
ساخت انواع اسپلینت |
|
کاردرمانی در عقب ماندگی ذهنی |
گروه و روابط بین فردی |
|
مشاوره در کاردرمانی |
زبان تخصصی |
|
تکنیک‌های حرکت درمانی |
جامعه‌شناسی در کاردرمانی |
|
کاردرمانی در بیماریهای جسمانی 1، 2، 3 و 4 |
وسایل کمکی و اعضای مصنوعی در کاردرمانی |
|
کاردرمانی در روانپزشکی کودک |
سمینار |
|
رشد کودک |
فعالیتهای روزمره زندگی |
|
فعالیتهای هدفمند و تجزیه و تحلیل آنها 1، 2، 3 و 4 |
بیشتر بخوانید: معرفی کامل رشته داروسازی
حیطه‌های مطالعاتی کارشناسان رشته کار درمانی
موارد زیر حوزه‌های اصلی مطالعه دانشجویان رشته کار درمانی است.
- آناتومی بدن
- توانبخشی حرفه‌ای
- حرکت شناسی
- روانشناختی
- مغز و اعصاب
- ارتوپدی
- روانشناسی
- جامعه‌شناسی
- مشاوره
- بازی درمانی
- آنالیز فعالیت و زندگی
- رشد بازی
حیطه‌های فعالیت درمانی کارشناسان رشته کار درمانی
حوزه کاری متخصصان کار درمانی پرداختن به اختلالات جسمی، روانی و ذهنی بیماران است. در ادامه به معرفی این اختلالات به طور کامل می‌پردازیم.
- اختلالات و مشکلات جسمی کودکان مانند تاخیر حرکتی، الگوهای نادرست راه رفتن، گردن کجی، دررفتگی مادرزادی ران و…
- اختلالات ارتوپدی مانند روماتیسم، سوختگی، بافت همبند، ضایعات تاندونی و…
- اختلالات ذهنی کودکان مانند بیش فعالی، اختلال در یادگیری، مشکلات تمرکز و توجه، مشکلات حافظه و…
- اختلالات روانی کودکان مانند اسکیزوفرنی، بی‌قراری و هذیان، مشکلات رفتاری، فوبیا و…
- اختلالات نورولوژیک بزرگسالان مانند ام اس، ضربه مغزی، پارکینسون، سکته مغزی، بیماریهای سیستم اعصاب مرکزی، ضایعات نخاعی، مشکلات مربوط به مخچه و…
- اختلالات روانی بزرگسالان که شامل سالمندی، مصرف مواد، اختلالات خلقی، اسکیزوفرنی و…
رشته کاردرمانی بدون کنکور
رشته کاردرمانی تنها در دانشگاه‌های دولتی و دانشگاه آزاد برای دانشجویان ارائه می‌شود. پذیرش دانشجو در این دانشگاه‌ها در رشته کاردرمانی از دو طریق با آزمون و بدون آزمون صورت می‌گیرد. پذیرش دانشجو در رشته کاردرمانی در پردیس خودگردان دانشگاه دولتی و آزاد امکان‌پذیر است.
ادامه تحصیل در رشته کار درمانی
شما میتوانید تا مقطع دکتری در این رشته ادامه تحصیل دهید. رشته کار درمانی در مقطع کارشناسی به صورت عمومی ارائه می‌شود و دارای گرایش خاصی نیست. اما در مقطع ارشد و دکتری دارای گرایش‌های متفاوتی است. در ادامه به معرفی گرایش‌های این رشته می‌پردازیم.
گرایش‌های ارشد رشته کار درمانی
- کاردرمانی جسمی
- کاردرمانی روانی
- آمار زیستی
- علوم تشریح
- مدیریت خدمات بهداشت درمانی
- نانو تکنولوژی پزشکی
- مدیریت توانبخشی
- اپیدمیولوژی
- فناوری اطلاعات و سلامت
- آموزش پزشکی
- انفورماتیک پزشکی
- تاریخ علوم پزشکی
بهترین دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته کار درمانی
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
شما میتوانید برای دریافت کمک در زمینه انتخاب رشته از کارشناسان الف مشاور، مشاوره انتخاب رشته کنکور دریافت کنید.
بازارکار و درآمد کاردرمانی
رشته کار درمانی به دلیل فرصت‌های شغلی زیاد و تعداد کم فارغ التحصیلان دارای بازارکار مناسبی است. متخصصان کار درمانی به دلیل پیشرفت علم و تکنولوژی با تلاش و پشتکار زیاد می‌توانند به موفقیت زیادی در شغل خود برسند.
نمی‌توان به طور دقیق درآمد متخصصان این رشته را برآورد کرد. متخصصان رشته کار درمانی با توجه به مهارت و میزان تلاش و پشتکار در کار دارای درآمدهای متفاوتی هستند. اما به طور کلی این رشته از درآمد نسبتا خوبی برخوردار است.
چشم‌انداز بازار کار برای کاردرمانگران در ایران و حتی در بسیاری از کشورهای جهان بسیار روشن است. با افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت توانبخشی و همچنین پیشرفت روش‌های درمانی، تقاضا برای این متخصصان در حال رشد است. این رشته در لیست مشاغل مورد نیاز بسیاری از کشورها نیز قرار دارد که فرصت‌های مهاجرت کاری و تحصیلی را نیز برای فارغ‌التحصیلان فراهم می‌کند. همچنین، با توجه به کمبود نسبی متخصصان در برخی از مناطق کشور، فرصت‌های شغلی بیشتری در این مناطق وجود دارد.
فرصت‌های شغلی رشته کاردرمانی
فارغ التحصیلان رشته کار درمانی می‌توانند در مکان‌های زیر مشغول به کار شوند.
- مراکز توانبخشی
- سازمان بهزیستی
- بیمارستان‌ها
- کلینک‌ها
- مراکز درمانی
- مراکز تحقیقاتی
- مراکز نگهداری از سالمندان و کودکان ناتوان ذهنی و استثنایی
- آموزش و پرورش استثنایی
- موسسات پژوهشی
- مراکز ترک اعتیاد
- زندان‌ها
- موسسات خیریه
- هلال احمر
همچنین فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند با اخذ مجوز از سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی به تاسیس کلینیک اقدام کنند.
حقوق و درآمد رشته کاردرمانی
درآمد کاردرمانگران به عوامل مختلفی از جمله سابقه کار، میزان تخصص، محل فعالیت (دولتی یا خصوصی)، شهر و حتی تعداد بیماران بستگی دارد. به طور کلی، کاردرمانگرانی که در بخش خصوصی یا با تأسیس کلینیک شخصی فعالیت می‌کنند، پتانسیل درآمد بالاتری دارند. با کسب تجربه و مهارت‌های بیشتر، به‌ویژه در حوزه‌های تخصصی (مانند کاردرمانی دست، کاردرمانی در کودکان اوتیسم)، امکان ارتقاء شغلی و افزایش درآمد فراهم می‌شود. ورود به مقاطع بالاتر تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) نیز می‌تواند به افزایش جایگاه حرفه‌ای و درآمدی منجر شود.
مزایا و معایب تحصیل در رشته کاردرمانی
در ادامه به معرفی مزایا و معایب رشته کاردرمانی می‌پردازیم.
مزایا رشته کادرمانی
- بازارکار خوب
- جذب سریع فارغ التحصیلان در بازارکار
- اشباع نشدن بازارکار
- وابسته نبودن کار کاردرمانگر به پزشکان و داشتن استقلال در انجام کارها
- امکان استفاده از خلاقیت‌های فردی برای درمان بیماریهای مختلف
- امکان پیشرفت در این حوزه
معایب رشته کادرمانی
- عدم اطلاعات کافی مردم و جامعه در مورد این رشته
- امکان ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات عضلانی در دراز مدت
- سروکار داشتن با افراد دچار ضعف جسمی و دچار اختلالات روانی
- خستگی زیاد به دلیل سنگین بودن کارها
فرق رشته فیزیوتراپی و رشته کاردرمانی
از کاردرمانی و فیزیوتراپی جهت توانبخشی بیماران استفاده می‌شود. اما این دو رشته با هم تفاوت‌هایی دارند. در ادامه به با مثال به تفاوت این دو رشته می‌پردازیم.
رشته فیزیوتراپی برای رسیدن به هدف بهبود توانایی حرکتی و توانایی‌های عملکردی بیمار از تمرینات ورزشی و تمرینات کششی استفاده می‌کند. به طور مثال فردی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده است به یک متخصص فیزیوتراپی در دوران بهبودی نیاز دارد. کار متخصص فیزیوتراپی سبب تقویت و افزایش دامنه حرکت مفصل زانو در بیمار می‌شود.
اما متخصص کاردرمانی باعث می‌شود که بیمار به راحتی به انجام امور روزمره خود بپردازد. متخصصان کاردرمانی به بهینه‌سازی محیط کار، تحصیل و منزل بیمار برای راحتی بیمار می‌پردازند. به طور مثال کارشناسان کاردرمانی آموزش‌های لازم جهت نحوه انجام کارهای روزمره مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و… را به فردی که دچار سکته شده است، می‌دهند.
آنها همچنین به بررسی محیط زندگی بیمار می‌پردازند. به طور مثال با نصب میله در راهروها برای راحت‌تر حرکت کردن بیمار می‌پردازند.
جهت آشنایی یشتر با رشته فیزیوتراپی به مقاله “معرفی کامل رشته فیزیوتراپی” مراجعه کنید.
نظرات دانشجویان رشته کاردرمانی
- رشته کاردمانی خب رشته خوبیه من که دوسش دارم و اینده کاری خوبیم داره… بتونی کلینیک بزنی یا مطب واقعا درامدش عالیه. بازارکارشم که خب خوبه
- ظرفیت پذیرش تو کاردمانی خیلی کمه… فقط هم دانشگاه سراسری و ازاد دانشجو میپذیره. نه پیام نور نه غیرانتفاغی تو هیچ دوره ای دانشجو پذیرش نمیشه که خب این باعث میشه قبولی تو این رشته سخت باشه و از طرفی ام بازارکار رشته عالی باشه.. فارغ التحصیلان کاردمانی خیلی کمن حتی از فیزیوتراپی کمتر
- خب کاردرمانی خلاقیت میخواد، باید انواع روشها رو برای درمان بیمار به کار ببری. باید به بیمار انگیزه بدی صبر و حوصله زیادی میخواد… خودتم باید روحیه ات خوب باشه تا بیمار احساس بدی نداشته باشه.
- کاردمانی یه تخصصه که به بیماران کمک میکنه تا بتونن کارای عادیاشونو انجام بدن.. خیلیا به دلیل مشکلات و بیماریهای متعدد نمیتونن فعالیتهای روزانه اشونو درست انجام بدن . کاردرمانی به بیماران کمک میکنه که بتونن مستقل کاراشونو انجام بدن.
سخن آخر
ما در این مقاله به معرفی کامل رشته کار درمانی پرداخته‌ایم. در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد رشته کار درمانی میتوانید به طور کامل متن مقاله را مطالعه کنید. همچنین میتوانید از تحربیات و راهنمایی‌های کارشناسان با تجربه الف مشاور نیز بهره‌مند شوید.
در صورت هرگونه سوال و پرسش در زمینه انتخاب رشته میتوانید با مشاورین ما در الف مشاور تماس حاصل فرمایید یا در اینستاگرام الف مشاور ما را دنبال کنید.
آرزوی موفقیت برای شما
بازار کار این رشته خوبه؟
سلام بله عالیه